Powódź, która objęła przede wszystkim południowo-zachodnią Polskę zbiera ogromne żniwo. Woda pozostawiła po sobie ogrom zniszczeń – zalała wiele miejscowości, zabierając dorobek życia wielu rodzin. Domy, gospodarstwa, zakłady pracy – wszystko, co stanowiło podstawę egzystencji, zostało zniszczone w ciągu kilku chwil.
Gdy woda opadła, uwidoczniła się skala zniszczeń. Wśród szkód, jakie pozostawiła powódź, nie brakuje również zagrożeń dla zdrowia, które są realnym problemem dla osób pozostających i przebywających w dotkniętych żywiołem obszarach. Woda powodziowa może bowiem zagrażać zdrowiu ludzi oraz zwierząt.
Zagrożenie epidemiologiczne związane z powodzią
Powódź przyniosła nie tylko zniszczenia materialne, ale również poważne zagrożenia zdrowotne. Woda powodziowa niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw – zarówno bezpośrednich, jak i długofalowych, dlatego jednym z kluczowych wyzwań jest ochrona ludzkiego zdrowia.
Powodzie, oprócz bezpośrednich zagrożeń, jak utonięcia, urazy czy hipotermia, stwarzają dogodne warunki do rozwoju i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Woda powodziowa często jest zanieczyszczona ściekami, chemikaliami oraz patogenami, co znacząco zwiększa ryzyko zachorowań.
Zniszczona infrastruktura wodno-kanalizacyjna, rozprzestrzenianie ścieków oraz brak dostępu do czystej, bieżącej wody mogą być niezwykle groźne dla zdrowia. W warunkach powodzi, kiedy dochodzi do zalania dużych obszarów mieszkalnych, gospodarczych i rolniczych, zagrożenia zdrowotne mają charakter wielowymiarowy.
Przede wszystkim, powódź sprzyja rozwojowi bakterii chorobotwórczych. Zakażenie może nastąpić poprzez bezpośredni kontakt z zanieczyszczoną wodą, spożywanie skażonych produktów spożywczych lub poprzez picie nieuzdatnionej wody. Kolejnym zagrożeniem są wirusy, które mogą rozwijać się w wodzie powodziowej i stanowić poważne ryzyko dla zdrowia publicznego. Innymi zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z wodą powodziową są m. in. zakażenia pasożytnicze czy też pleśń i grzyby. Woda, która wniknęła do budynków, w połączeniu z wilgocią i brakiem odpowiedniej wentylacji, sprzyjają ich rozprzestrzenianiu się, co może być przyczyną negatywnych konsekwencji zdrowotnych.
Choroby wywołane bakteriami i wirusami mogą objawiać się m. in. gorączką, biegunką, odwodnieniem, osłabieniem, bólami mięśniowymi, a nawet prowadzić do zapalenie wątroby i żółtaczki, co w przypadku braku odpowiedniej opieki medycznej, może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Najczęstszymi chorobami zakaźnymi wywołanych skutkami powodzi są m. in. dur brzuszny, salmonellozy, czerwonka, WZW A. Dużym zagrożeniem jest również tężec.
Znaczenie dezynfekcji w obszarach dotkniętych powodzią
Ochrona zdrowia w obszarach dotkniętych powodzią wymaga zastosowania całej gamy procedur i środków zapobiegawczych, w tym przede wszystkim dezynfekcji. Preparaty dezynfekcyjne odgrywają istotną rolę w minimalizowaniu ryzyka zakażeń poprzez eliminację patogenów obecnych w wodzie, glebie i na powierzchniach. Dezynfekcja stanowi podstawowy element profilaktyki zdrowotnej, szczególnie z kontekście obszarów o podwyższonym ryzyku epidemiologicznym.
Pamiętajmy, że na terenach dotkniętych powodzią nie należy pić i używać do gotowania wody ze studni i zbiorników wodnych, a w przypadku korzystania z sieci wodociągowej, należy śledzić komunikaty ze swojego regionu. Należy również wyrzucić całą żywność (również puszkowaną), która miała kontakt z wodą powodziową. To samo dotyczy leków oraz kosmetyków.
Warto pamiętać, że zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektoratu Sanitarnego, budynki po zalaniu powinno traktować się jako skażone, dlatego nie należy użytkować i korzystać z zalanych pomieszczeń. W przypadku zalania budynków ściekami bytowymi, zanieczyszczenia w nich się znajdujące mogą wniknąć we wszelkie elementy wyposażenia oraz materiały o porowatej strukturze. Tym samym ulegają one skażeniu, gdyż mogą się w nich rozwijać obecne w ściekach mikroorganizmy.
Osoby biorące udział w akcjach ratunkowych i/lub porządkowych, powinny zatem stosować środki ochrony osobistej w celu minimalizacji kontaktu z potencjalnie zakaźnymi materiałami. Należą do nich m. in. gumowe buty, rękawice, maski oraz odzież ochronna.
Po usunięciu z pomieszczeń wody, szlamu i mułu, a także wszelkich elementów konstrukcyjnych i elementów wyposażenia mających kontakt z wodą i mogących być źródłem zagrzybienia pomieszczeń oraz namnażania się mikroorganizmów, należy umyć powierzchnie z wykorzystaniem środka myjącego, a następnie przystąpić do dezynfekcji zalanych pomieszczeń.
Nie należy przy tym zapominać, że poza dezynfekcją pomieszczeń, podstawą jest oczywiście dezynfekcja rąk i powierzchni skóry przy wykorzystaniu specjalistycznych preparatów – zwłaszcza, gdy nie ma dostępu do czystej i bieżącej wody. Jest to bardzo ważne wśród osób, które prowadzą działania porządkowe, by zminimalizować ryzyko infekcji.
Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektoratu Sanitarnego, pożądanymi środkami dezynfekcyjnymi są środki na bazie chloru. Warto natomiast podkreślić, że równie skuteczne, a przy tym bardziej bezpieczne, są preparaty wykorzystujące kwas podchlorawy, który jest naturalnym związkiem występującym również w ludzkim organizmie, gdzie wykorzystywany jest przez układ odpornościowy do zwalczania patogenów.
Badania wskazują, że kwas podchlorawy wykazuje wysoką skuteczność w eliminacji bakterii, wirusów, grzybów oraz innych patogenów. Efektywność w dezynfekcji powierzchni jest wyższa niż w przypadku tradycyjnych związków chloru, a przy tym działa szybciej. Co ważne, wyróżnia się również wszechstronnością zastosowania – może być użyty do dezynfekcji rąk, powierzchni, pomieszczeń, a także wody pitnej i wodociągowej.
Związek ten uznawany jest za nietoksyczny, niepodrażniający, a przy tym bezpieczny w użyciu – z powodzeniem może być stosowany tam, gdzie przebywają osoby dorosłe, dzieci oraz zwierzęta. Ponadto nie wydziela drażniącego i intensywnego zapachu, a podczas jego stosowaniu nie jest konieczne noszenie odzieży ochronnej.
Polecane produkty z kwasem podchlorawym:
Oprócz dezynfekcji osobistej, warto również przeprowadzić dezynfekcję wnętrz, np. za pomocą zamgławiania. Poprzez zamgławianie dezynfekowane są wszelkie powierzchnie, ściany, podłogi, ale również sprzęty oraz powietrze. Dzięki tej metodzie można dotrzeć do miejsc, które nie są dostępne przy tradycyjnych metodach dezynfekcji. Zamgławianie polega na usuwaniu drobnoustrojów ze skażonych powierzchni za pomocą różnorodnych środków chemicznych oraz specjalistycznych urządzeń.
Powódź w Polsce doprowadziła do nieprawdopodobnych szkód materialnych, a jednocześnie stwarza poważne zagrożenia epidemiologiczne dla zdrowia publicznego. Woda powodziowa może być źródłem wielu patogenów, jak bakterie, wirusy, pasożyty czy grzyby, dlatego – w obliczu tych zagrożeń – stosowanie odpowiednich preparatów dezynfekcyjnych, staje się kluczowym elementem strategii zapobiegawczej.